SỰ TÍCH TRẦU CAU TRONG MÂM CÚNG CỦA NGƯỜI VIỆT

Tìm hiểu về tục lệ miền Bắc, trầu cau trong mâm cúng phải têm cánh phượng, lá trầu nên chọn lá không quá già hoặc quá non, phải là loại trầu cay, màu xanh dày lá, dùng kèm với vôi Bắc màu trắng và thuốc thường dùng cùng với là thuốc lào, và loại vỏ đỏ. Theo phong tục miền Nam trầu têm kiểu bánh ú, lá trầu là loại trầu ngọt (thường dùng trầu Bà Điểm) đi với vôi đỏ, thuốc lá và vỏ giấy.

Trầu cau trong mâm cúng là gì?

Trầu cau trong mâm cúng trở thành một nếp sống đẹp từ việc có trong mâm quả cưới xin, mâm cúng thôi nôi, cúng đầy tháng bé trai, bé gái, cúng khai trương, cúng gia tiên… việc gì nhân dân ta cũng lấy miếng trầu làm trọng. Miếng trầu là đầu câu chuyện khiến con người gần gũi, cởi mở với nhau thêm gắn kết tình làng nghĩa xóm.

Đối với các nam nữ thanh niên xưa thì nó là cội nguồn để bắt đầu tình yêu, bắt đầu câu hát, bài thơ. Trầu cau vừa biểu hiện phong cách, vừa thể hiện tình cảm dân tộc độc đáo người Việt lễ nghi nào cũng không thể thiếu mâm trầu miếng cau để chia vui.

Tìm hiểu thêm: cúng đầy tháng bé trai bé trai gồm những gì?

Ý nghĩa của trầu cau trong mâm cúng

Trầu cau trong mâm cúng mang ý nghĩa trọng đại. Chính vì vậy, trầu cau thường xuất hiện trong các ngày lễ quan trọng của người Việt Nam như lễ cúng đầy tháng, cúng thôi nôi bé trai, cưới hỏi,… Người ta thường têm trầu cánh phượng mời khách để tỏ lòng kính trọng và thể hiện tài khéo léo, cái nét văn hoá trong tâm hồn người. Trầu têm cánh phượng cùng với huyền thoại trầu cau mang ý nghĩa vừa là biểu tượng cho sự thuỷ chung, vừa là nghệ thuật, là tài năng, là tính cách, là con người cá nhân hoàn thiện, hoàn mỹ.

Trầu, cau, vôi, vỏ cây tất cả nếu đứng riêng lẻ thì mỗi thứ chỉ là cây, là trái, là đá, là lá. Nhưng khi kết hợp lại với nhau sẽ mang một hương vị đặc trưng, cay, đắng và có một chút hơi ngọt tạo ra một cảm giác tươi mát, thậm chí làm cho người sử dụng cảm thấy sảng khoái sau khi nhai.

Cây cau là gì, hình dánh như thế nào?

Cây cau có hình dáng thân tròn, chắc khỏe, thẳng đứng tượng trưng cho người con trai, còn lá trầu hình tam giác, có gốc tròn bầu bĩnh xoè ngang trên mặt đất như biểu tượng của người con gái. Dây trầu leo quấn quanh thân cau cũng là biểu tượng cho tình yêu bền chặt, sự thủy chung, gần gũi, thắt chặt mối quan hệ. Trầu cau ăn với một chút vôi kết hợp với nhau tạo được một màu đỏ hồng như màu máu, màu son, đặt biệt là màu đỏ màu của sự thuỷ chung.

Khi ăn tạo thành một vị chát, hơi đắng nhưng dễ chịu và có cung bậc, có vị ngọt từ phần mềm của cau, vị bùi của vỏ rễ, vị nồng nàn từ vôi… Những vị nay cũng đồng thời mang ý nghĩa thể hiện cho những cung bậc cảm xúc của con người trong cuộc sống. Khi nhai trầu cộng với dịch vị được tiết ra tạo sự kích thích, gõ cửa các ô cảm xúc hệ thần kinh làm cho có sự trào dâng giống như say rượu. Lúc này, trạng thái tâm hồn hưng phấn hơn, sảng khoái hơn.

Từ đó, giúp giảm bớt đi phần nào sự cô đơn. Ăn trầu còn có công dụng trừ được vi khuẩn trong miệng, giúp môi đỏ như thoa son, gợi tới cái nguồn gốc xa xưa của việc tô môi son là bắt chước tự nhiên.

Bài viết quan tâm: Hướng dẫn sắm lễ mâm cúng thôi nôi bé gái

Việc têm trầu mang ý nghĩa gì?

Ý nghĩa của việc têm trầu đối với người Hà Nội nói riệng và người Việt nam nói chung xưa kia coi việc têm trầu là một nghệ thuật. Qua động tác têm trầu, ăn trầu cũng phần nào thể hiện phong cách, tính nết cũng như nếp sống của một người.

Chính vì lẽ đó, khi các cụ thời xưa đi xem mặt nàng dâu tương lai, nhà trai thường muốn xem bằng được cô gái ra têm trầu, trước hết là để xem mặt cô dâu, sau đó là để xem cử chỉ têm trầu của cô gái mà phán đoán tính nết. Nếu miếng trầu têm vụng về thì cô gái ấy là người không khéo tay, miếng trầu nhỏ miếng cau to sẽ là người không biết tính toán trong làm ăn, miếng trầu quệt nhiều vôi là người hoang phí, không biết lo xa… Đó là một nét riêng mang tính nghệ thuật của văn hóa người Việt

Cau trầu ít nhiều cúng bị ảnh hưởng bởi lối sống, suy nghĩ và phong cách của người hiện đại. Giờ đây người ta làm lễ trầu cau theo hình thức ước lệ là chủ yếu vì ít người ăn nhưng vẫn giữ nguyên vẹn nét đẹp.

Tóm lại

Bài viết trên của dichvudocungbinhduong chỉ nói về phong tục, văn hóa về trầu cau ngày xưa. Tuy nhiên, ý nghĩa và biểu tượng của trầu cau có thể thay đổi tùy thuộc vào từng vùng miền, từng nền văn hóa và quan điểm cá nhân.

>>> Xem thêm: Hướng dẫn sắm lễ mâm cúng đầy tháng bé gái